სოხუმის აეროპორტი

სტატია თავდაპირველად გამოქვეყნდა “ეხო კავკაზას” ვებგვერდზე. სტატიის ტექსტი და ტერმინოლოგია გადმოტანილია ცვლილებების გარეშე. ყველა უფლება ეკუთვნის “ეხო კავკაზას.” გამოქვეყნების თარიღი: 2024 წლის 12 ივნისი.

აფხაზურ საზოგადოებაში აქტიური დისკუსია გამოიწვია მედიაში გავრცელებულმა ორმა სიახლემ სოხუმის სატრანსპორტო კავშირებისა და ტურისტული ინდუსტრიის სამომავლო განვითარებასთან დაკავშირებით.

მას შემდეგ, რაც სოხუმში ვლადისლავ არძინბას სახელობის აეროპორტი გაიხსნება, იქიდან თვითმფრინავები რუსეთის შვიდ ქალაქში იფრენენ, – ამის შესახებ აფხაზეთის პრეზიდენტმა ასლან ბჟანიამ “რია ნოვოსტისთვის” მიცემულ ინტერვიუში განაცხადა. მისივე თქმით, გახსნიდან პირველ წელს მოსალოდნელია, რომ აფხაზეთში ტურისტების ნაკადი მინიმუმ 50%-ით გაიზრდება. როგორც ბჟანია ამბობს, სოჭის საჰაერო მიმოსვლის დაახლოებით 11% არიან ადამიანები, რომლებიც მიემგზავრებიან აფხაზეთში.

“გასული წლის ბოლოს სოჭის აეროპორტი 12 მილიონ ადამიანს მოემსახურა, რაც იმას ნიშნავს, რომ აფხაზეთს 1 მილიონი მგზავრი ეყოლება…” – დასძინა ბჟანიამ.

საქმე იმაშია, რომ განახლებული საჰაერო აეროპორტი რეგულარულ ფრენებს მოემსახურება მოსკოვის, სანკტ-პეტერბურგის, სოჭის, კრასნოდარის, ეკატერინბურგის, ნოვოსიბირსკისა და ყაზანის მიმართულებით. რესპუბლიკურ აეროპორტში ამჟამად სრულდება ასაფრენი ბილიკის რეკონსტრუქცია და სამგზავრო ტერმინალის მოდერნიზაცია. მიმდინარეობს მოლაპარაკებები ორ რუსულ ავიაკომპანიასთან, რომლებიც შესაძლოა გახდნენ აფხაზეთიდან რუსეთში ფრენების მთავარი ოპერატორები. ასევე მოსალოდნელია, რომ მარშრუტების ქსელი გაფართოვდება რეგიონში საჰაერო მგზავრობის მოთხოვნის გაზრდის მიხედვით.

პრეზიდენტის ნათქვამზე სხვადასხვა პუბლიკაციებში გავრცელებულმა ონლაინ კომენტარებმა ოთხასს გადააჭარბა, მაგრამ მხოლოდ რამდენიმე იყო წმინდა დადებითი. აბსოლუტურმა უმრავლესობამ გამოთქვა გაკვირვება ორ საკითხზე:

„თუ სოჭის აეროპორტის გავლით აფხაზეთში მილიონი მგზავრი მიემგზავრება, ეს არ ნიშნავს, რომ ისინი ყველა შეცვლიან მარშრუტს სოხუმისკენ. უმრავლესობა ამჟამად დასავლეთ აფხაზეთში ისვენებს, სადაც ადლერი უფრო ახლობელი და ნაცნობია“.

ასევე გაჩნდა კითხვები საჰაერო მიმოსვლასთან დაკავშირებით აფხაზეთის დედაქალაქსა და მეზობელ სოჭს შორის:

„როგორი მარშრუტია სოხუმი – სოჭი? ფრენა რამდენიმე ასეული კილომეტრია, მაგრამ ამავე დროს ჰაერში ნაკლებ დროს გაატარებთ, ვიდრე დაშვებისას და აფრენისას… ბილეთის ფასზე რომ აღარაფერი ვთქვათ“.

ამ კითხვის პასუხად პოსტის ავტორს შესთავაზეს:

„პირველი, ეს მხოლოდ განსახილველი გეგმებია და მეორეც, ეს იქნება ალბათ ტრანზიტული ფრენები რუსეთის რომელიმე შორეულ ქალაქში. სოხუმში მინი-თვითმფრინავები გაფრინდებიან“.

ასევე გაჩნდა კითხვები კრასნოდარის აეროპორტის სიაში ყოფნასთან დაკავშირებით, რომელიც უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ დაიხურა. ამჟამად მიმდინარეობს აქტიური რეკონსტრუქცია და მედიის ცნობით, 2025 წელს ის ექვსჯერ უფრო დიდი გახდება, ვიდრე ადრე. მაგრამ ძნელია იმის პროგნოზირება, შეძლებს თუ არა აეროპორტი ფუნქციონირებას უახლოეს წლებში, რადგან ყველაფერი დამოკიდებული იქნება უკრაინის ომის მიმდინარეობაზე.

თუმცა, სიაში ჩრდილოეთ კავკასიის არც ერთი აეროპორტი არ არის. მაგალითად, რეისი სტავროპოლიდან რა თქმა უნდა, მოიზიდავს ბევრ ტურისტს აფხაზეთში, რომ აღარაფერი ვთქვათ ყაბარდო-ბალყარეთში, ყარაჩაი-ჩერქეზეთსა და სტავროპოლის მხარეში მცხოვრებ ადიღეურ-აფხაზ ხალხებზე.

შეგახსენებთ, რომ 2023 წლის ოქტომბრის ბოლოს სოხუმის აეროპორტის რეკონსტრუქციის კონკურსში გაიმარჯვა რუსულმა კომპანია Infrastructure Development-მა, რომელთანაც სახელმწიფო და კერძო თანამშრომლობის ხელშეკრულება გაფორმდა. რუსი ინვესტორი განაახლებს ასაფრენ ბილიკს, 3100 მეტრი სიგრძისა და 45 მეტრის სიგანის სატრანსპორტო გზას და წინსაფრის ნაწილს, ასევე აეროდრომზე დაამონტაჟებს საჭირო აღჭურვილობას თანამედროვე რუსული და უცხოური თვითმფრინავების მისაღებად.

აეროდრომის ინფრასტრუქტურის განახლების გარდა, იგეგმება აეროპორტის ახალი სამგზავრო ტერმინალის აშენება და ისტორიული შენობის განახლება. ახალი აეროპორტის კომპლექსის გამტარუნარიანობა იქნება 1300 მგზავრი საათში. აეროპორტი უნდა გაიხსნას არაუგვიანეს 2025 წლის 31 მარტისა. თავდაპირველად ვარაუდობდნენ, რომ პროექტში ინვესტიციები შეადგენდა 8 მილიარდ რუბლს, მაგრამ ახლა თანხა გაიზარდა 12 მილიარდამდე.

განათლების სამინისტრომ და აფხაზეთის ენერგეტიკისა და ტრანსპორტის სამინისტრომ ვლადისლავ არძინბას სახელობის სოხუმის ახალ საერთაშორისო აეროპორტში თანამშრომლების დაქირავების შესახებ უკვე გამოაცხადეს.

აღსანიშნავია, რომ სამოქალაქო ავიაციის საერთაშორისო ორგანიზაცია სოხუმის აეროპორტს საერთაშორისო აეროპორტად არ ცნობს. საქართველოს მოთხოვნით, ICAO-მ 2006 წლიდან გააუქმა აეროპორტის კოდი და ამოიღო ინფორმაცია მის შესახებ დოკუმენტებიდან. სავარაუდოდ, სოხუმში ფრენებს იგივე ავიაკომპანიები არ შეასრულებენ, რომლებიც დღეს თბილისის მიმართულებით დაფრინავენ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა მათ წინააღმდეგ ქართული და დასავლური სანქციები დაწესდეს.