Menu
რა დგას თბილისში საპროტესტო აქციების უკან?
მე ვფიქრობ, რომ ეს გამომდინარეობს საქართველოში პოლიტიკური სისტემის სტრუქტურიდან. მეჩვენება, რომ საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლება ცდილობს ქვეყანაში თავისი ძალაუფლების მონოპოლია კიდევ უფრო გაამყაროს. ამ კუთხით, მიმდინარეობს კონკურენტული პოლიტიკური ველის მოსუფთავების მცდელობები.
მეჩვენება, რომ მსგავსი რამ შეიძლება მოხდეს ეკონომიკის კუთხით – ანუ მცდელობა, რომ ყველა მეტ-ნაკლებად მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ნაკადი ხელისუფლების ხელში იყოს კონცენტრირებული. არა მგონია, რომ საქართველოს ხელისუფლება ევროპასთან ინტეგრაციის შეჩერებას აპირებდეს, ეს არ არის მათი თვითმიზანი. ინტეგრაციული პროცესების შეჩერება პოლიტიკური და ეკონომიკური მონოპოლიის ამ სტრატეგიის შედეგია.
არ მგონია, რომ „უცხოური აგენტების შესახებ კანონის“ მიღების მცდელობა თბილისისა და მოსკოვის პოზიციების დაახლოების გამოძახილი იყოს. ვფიქრობ, საქართველოს ხელისუფლება, პირველ რიგში, საკუთარი ინტერესებით ხელმძღვანელობს. რაც შეეხება მოსკოვთან დაახლოებას, მას ჯერ არ მიუღია კონკრეტული პოლიტიკური კონტურები. დიახ, არსებობს საქართველოს უარი სანქციების პოლიტიკაში მონაწილეობაზე, ასევე იზრდება ვაჭრობა საქართველოსა და რუსეთს შორის.
ანუ ამ დაახლოებაში აშკარაა ეკონომიკური ფაქტორი. მაგრამ ძნელი სათქმელია, აქვს თუ არა ამ დაახლოებას რაიმე პოლიტიკური პერსპექტივა. ფაქტობრივად, თბილისი სარგებლობს რუსეთის ირგვლივ შექმნილი ვითარებით, რათა მიიღოს ეკონომიკური დივიდენდები.
ამას ადასტურებს საქართველოს მშპ-ს მნიშვნელოვანი ზრდა. მე ვფიქრობ, რომ მოსკოვსა და თბილისს შორის დათბობა დაკავშირებულია საკუთარი პრობლემების გადაჭრის მცდელობებთან, პლუს – ყველანაირ აჯანყებაში ჩართვის უქონლობასთან, რომელიც შეიძლება წარმოიშვას თბილისის განსხვავებული პოზიციით.
სადაც არის მოუგვარებელი კონფლიქტი და პრეტენზიები ერთი მხარის მიერ მეორეზე, ყოველთვის არის საომარი მოქმედებების განახლების საფრთხე. მაგრამ თუკი რუსეთსა და საქართველოს შორის ეკონომიკური დაახლოება გაგრძელდება, ეს, რა თქმა უნდა, ამცირებს “მეორე ფრონტის” საფრთხეს. რამდენი ხანი შეიძლება დარჩეს ეს ფაქტორი, ჯერჯერობით უცნობია.
[მმართველი პარტია] ქართული ოცნება ღრმა კრიზისში შევიდა. და, მეჩვენება, რომ საქართველოში, ამ მოვლენების ფონზე, შეიძლებოდა მომხდარიყო ხელისუფლების შეცვლა, თუ „ოცნების“ ოპონენტებს ექნებოდათ რაიმე ერთიანი პოლიტიკური ცენტრი, ლიდერების ერთგვარი საერთოდ შეკრების ადგილი – პოლიტიკური პლატფორმა.
ამ შემთხვევაში ისინი უფრო შორს წავიდოდნენ, არ შემოიფარგლებოდნენ უცხოური აგენტების შესახებ კანონის გაუქმებით. სიტუაცია მომიტინგეების სასარგებლოდ იყო, მაგრამ იმავე ვითარებამ აჩვენა, რომ „ქართული ოცნების“ მთავარი იდეოლოგიური ოპონენტი „ნაციონალური მოძრაობა” მოსახლეობის ფართო მხარდაჭერით არ სარგებლობს.
და ეს საზოგადოება არ არის მზად “ქართული ოცნება” “ნაციონალური მოძრაობით შეცვალოს. ამიტომ, მეჩვენება, რომ უახლოეს მომავალში საქართველოში მესამე ძალის ჩამოყალიბების პროცესი დაიწყება. არ გამოვრიცხავ, რომ ამ პროცესში „ქართული ოცნების“ ზოგიერთმა ფრთამაც მიიღოს მონაწილეობა.
ვფიქრობ, საქართველო აქტიური შიდაპოლიტიკური მშენებლობის პროცესში შედის. თუმცა ახლა რთულია ვიწინასწარმეტყველოთ, რომელი იდეოლოგია გაიმარჯვებს.
რაც შეეხება შეძახილებს [თბილისში გამართულ აქციაზე ერთ-ერთმა გამომსვლელმა მომიტინგეების მიმართ ჩართვა დაიწყო შეძახილებით: „სოხუმი! სოხუმი! აფხაზეთში ეს აღიქმება როგორც მოწოდება აფხაზეთის პრობლემის სამხედრო გზით გადაწყვეტისკენ – რედ], აქ განსაკუთრებულ ახალს ვერაფერს ვხედავ.
ყველა მიტინგზე ვიღაც რაღაცას იყვირებს. მეტიც, აფხაზური თემა მრავალი წელია პროპაგანდის ერთ-ერთი მთავარი ინსტრუმენტია. ამიტომ არანაირ მნიშვნელობას არ ვანიჭებ ასეთ მოთქმას. არ მგონია, რომ ასეთი საფრთხე იყოს უახლოეს მომავალში, თუმცა ყოველთვის უნდა გავითვალისწინოთ, რომ სიტუაცია ძალიან დინამიურად და სწრაფად იცვლება.
ჩვენ ვართ საზოგადოება, რომელიც მრავალი წელია საფრთხის პირობებში ცხოვრობს და ჩვენთვის სიახლე არ უნდა იყოს, რომ მზად უნდა ვიყოთ ამ ყელაფრის მოსაგერიებლად, ამ მუქარის შესაჩერებლად. არის სამხედრო საშუალებები, დიპლომატიური საშუალებები და სხვათა შორის, არის ეკონომიკური საშუალებებიც.
ჩვენ უნდა გამოვიყენოთ ყველა ის ინსტრუმენტი, რომელიც საომარი მოქმედებების განახლების ვარიანტს ნაკლებად სავარაუდოს გახდის. ეს ჩვენი რუტინაა, მასში 30 წელია ვცხოვრობთ.
მეეჭვება, რომ საქართველომ შეიცვალოს ჟენევის დისკუსიების არსებული ფორმატი. ეს ასევე შემთხვევით არ მომხდარა. ნებისმიერი მედიაციის ფორმატი ყალიბდება გეოპოლიტიკურ განლაგებაზე, მსხვილი გარე აქტორების ინტერესებზე დაყრდნობით, რომლებსაც ამა თუ იმ გზით შეუძლიათ გავლენა მოახდინონ კონფლიქტის მხარეებზე ამა თუ იმ მოგვარების მოდელის პოპულარიზაციის მიზნით.
ასე ჩამოყალიბდა ჩვენი პირველი მოლაპარაკების ფორმატი. სხვათა შორის, დღევანდელი ფორმატი არ არის მოლაპარაკება, ამას დავარქვათ „ექსპერტული დისკუსია“. ეს გამომდინარეობს იქიდან, თუ ვის ხედავენ მხარეებს შუამავლებად, როგორ შეუძლიათ ამ მონაწილეებმა გავლენა მოახდინონ ამა თუ იმ მხარეზე და რეგიონში არსებულ ვითარებაზე. ასე რომ, ასეთ ცალმხრივ განცხადებებს, გარდა „კეთილი სურვილებისა“, სხვა არაფერი შეიძლება ეწოდოს.
ტრანზიტი შეიძლება გამოყენებულ იქნას როგორც სტაბილიზაციის ფაქტორი რეგიონში. თუ ამ კონტექსტში ტრანზიტს განვიხილავთ, ეს არ არის მხოლოდ სანქცირებული საქონელი, არის სრულიად ლეგალური საქონელიც – ვაჭრობა გრძელდება. მიუხედავად საომარი მოქმედებებისა, რუსეთი უკრაინის ტერიტორიის გავლით ატარებს ენერგომატარებლების ტრანზიტს და უკრაინა, თავის მხრივ, ამაში ფულს იღებს. ასე რომ, არ შეიძლება ითქვას, რომ არსებობს სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობების სრული გაყინვის პერსპექტივა.
ჩვენ ვხედავთ, რომ პროცესი სომხურ-აზერბაიჯანული მიმართულებითაც გრძელდება. სომხეთსა და აზერბაიჯანს, სომხეთსა და თურქეთს შორის ურთიერთობების ძალიან რთული ისტორიის მიუხედავად, იქ ყალიბდება ლოგისტიკური მოდელი, რომელიც მომავალში სასარგებლო იქნება სხვადასხვა მოთამაშეებისთვის.
რთულ ვითარებაში მყოფი სომხეთი თავის ადგილს ეძებს ახალ მსოფლიო წესრიგში. ასე უნდა მოიქცეს აფხაზეთიც. წინააღმდეგ შემთხვევაში, როცა საერთაშორისო სტაბილიზაციის მომენტი დადგება, ჩვენ უნდა გამოვიდეთ იქიდან, რომ აფხაზეთის შესაძლებლობების სპექტრი არც თუ ისე ფართოა. ამიტომ შეუძლებელია ისე ინერტულად მოიქცეთ, როგორც ახლა ვიქცევით.
