ინალ არძინბა მართალი არ არის

აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის სკანდალური ტური რეგიონებში; რუსეთთან ურთიერთობა; აფხაზეთის პირველი პრეზიდენტის, ვლადისლავ არძინბას გზავნილები, რომელიც დღესაც აქტუალურია და სომხეთსა და აზერბაიჯანს შორის დაძაბულობის მორიგი რაუნდი – ეს არის ახალი ეპიზოდის მთავარი თემა. ვიდეო პროგრამა “საუბარი”.

გაზეთ „ჩეგემსკაია პრავდას“ და JAMnews-ის რედაქტორი სოხუმში ინალ ხაშიგი და აფხაზი ისტორიკოსი და პოლიტოლოგი ასტამურ ტანია საგარეო საქმეთა მინისტრის, ინალ არძინბას აფხაზეთის რეგიონებში ბოლო ტურს განიხილავენ.

მინისტრმა ყველას, ვინც ბინების შესახებ კანონის მიღებას აპროტესტებს, მათ შორის აფხაზ ინტელიგენციას, არაკომპეტენტურობაში დასდო ბრალი, ცნობილ პოლიტიკოსს იდიოტი უწოდა, აბაზა-ტვ-ის ჟურნალისტი მიკერძოებულობაში „დაადანაშაულა“ და სხვათა შორის, ღიად. მან მიანიშნა, რომ თუ ბინების კანონი არ მიიღება, რუსეთი ზურგს შეაქცევს აფხაზეთს და საქართველო ამით ისარგებლებს – შესაბამისად, აფხაზეთის წინააღმდეგ ომს გააჩაღებს.

სოციალური აქტივობის შესახებ

როგორც ვითარება გვიჩვენებს, ჩვენი აქტიური მოქალაქეების გარდა არავინაა, ვინც მხარს უჭერს ჩვენს სახელმწიფოს და მის ინტერესებს. ვინც ეს ფუნქციები უნდა შეასრულოს, რამდენიმე სხვა საკითხით არის დაკავებული. არსებობს ჩვენი ძალაუფლების დელეგიტიმაციის სტაბილური პროცესი. ჩვენი ხელისუფლების მიერ გატარებული საჯარო პოლიტიკა, რბილად რომ ვთქვათ, არ ჯდება შესაბამის სტანდარტებში. აფხაზებს საკუთარი პოლიტიკური კულტურა აქვთ. იგი მრავალი წლის განმავლობაში ჩამოყალიბდა და დაიხვეწა ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის პერიოდში. ხელისუფლების საჯარო პოლიტიკა ამ ფორმას არ ერგება და შესაბამისად, რეპუტაციის დიდი დანაკარგიც ახლავს, რადგან აფხაზური საზოგადოება ფორმებს მიჰყვება.

სახელმწიფო აგარაკის შესახებ ბიჭვინთაში

ამჟამინდელ ხელისუფლებას თავდაპირველად ნდობის მოკლევადიანი ლიმიტი ჰქონდა. მათ პირველი ექვსი თვე გაატარეს მთავრობის ფორმირებაში, შემდეგ კი აიღეს საკითხები, რომლებიც ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე გაეკეთებინათ. მაგალითად, სამთო მოპოვების საკითხი, მისი ლეგალიზაცია და შემდეგ მისი შემდგომი აკრძალვა.

მაშინ ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ ბიჭვინთის სახელმწიფო აგარაკის რუსეთის საკუთრებაში გადაცემის აუცილებლობა სტრატეგიული საკითხია აფხაზურ-რუსულ ურთიერთობებში. ბიჭვინთის დაჩის საკითხი ჩვენთვის სტრატეგიულია, მაგრამ არა რუსეთისთვის. ფედერალურის უსაფრთხოების სამსახური, როგორც ეს იყო აქამდე, დარჩება იქ. რა მნიშვნელობა აქვს მათთვის, რა პირობებში მოხდება ეს?

არ არის საჭირო ვივარაუდოთ, რომ ეს საკითხი რუსეთისთვის სტრატეგიულია. აფხაზეთი მეზობელი სახელმწიფოა, რუბლის ზონაშია, რუსი მესაზღვრეები აქ არიან, აქ არის რუსული სამხედრო ბაზა. რუსეთი ახლო აღმოსავლეთსა და აფრიკაში დასაყრდენის შესაძლებლობას ეძებს, აფხაზეთში კი მისი სტრატეგიული ინტერესი რაღაც აგარაკია.

ანტირუსული ელემენტების შესახებ

როგორც ჩანს, ხელისუფლებას ესმის, რომ საზოგადოებაში მხარდაჭერას კარგავს და, როგორც ჩანს, სურთ, თავი წარმოაჩინონ რუსეთის ერთადერთ მცველებად აფხაზეთში. რუსეთის შიდა პოლიტიკური დისკურსი უბიძგებთ, რომ ხელისუფლება თავად ქმნის დაძაბულობას. მათ წინაშე ამ მხრივ ყველაფერი მშვიდად იყო… რუსეთთან გვაქვს ორმხრივად მომგებიანი თანამშრომლობა და ეს სიყვარულზე ბევრად ძლიერია.

ასეთმა პროპაგანდამ შეიძლება შექმნას პრობლემა იქ, სადაც არ იყო. რატომ ეძებთ შიდა მტრებს საკუთარ ხალხში, პრობლემების გადაჭრის საკუთარი უუნარობის გასამართლებლად? ყველა, ვინც ბინების კანონის წინააღმდეგია, არის ანტირუსული ელემენტი, ვინც ეწინააღმდეგება ბიჭვინთის სახელმწიფო აგარაკის რუსეთისთვის გადაცემას, არიან CIA-ს აგენტები. ასეთი მეთოდების გამოყენებით, ხელისუფლება შეიძლება გარშემორტყმული აღმოჩნდეს მხოლოდ მტრებით.

რეალურად, რუსეთს სურს ჰქონდეს ურთიერთობა აფხაზეთის იმ ხელისუფლებასთან, რომელიც ნამდვილად წარმოადგენს მისი ხალხის ინტერესებს. ეს არის ყველაზე სტაბილური ურთიერთობა. ჩვენთან ყოველთვის ასე იყო.

როცა არძინბას სიტყვებს ციტირებ და მას უპირობო ავტორიტეტად იყენებ, სიტყვა არ უნდა მოჰყვეს ასოს, არამედ უნდა მოჰყვეს ნათქვამის სულს. და ვლადისლავ არძინბას პოლიტიკის სული იყო ჩვენი სახელმწიფოს, ჩვენი ხალხის დაცვა.

აფხაზებისთვის შეიძლება ეკონომიკურად მომგებიანი იყოს აქ საერთოდ არ ცხოვრება. სხვათა შორის, ასე მოხდა მე-19 საუკუნეში. შემდეგ განისაზღვრა ტერიტორიები, სადაც აფხაზებს შეეძლოთ ეცხოვრათ და სად – არა. იქ, სადაც არ ცხოვრობდნენ, განვითარდა სასაქონლო წარმოება. ამისთვის აფხაზეთში ჩამოიყვანეს ესტონელები, ბერძნები, სომხები, რუსები, ქართველები… აფხაზები კაპიტალიზმზე არ არიან მიბმული. ამ მხრივ ისინი ნაკლებად სარგებლობდნენ.

და თუ ახლა მხოლოდ ეკონომიკური რენტაბელურობიდან გამოვალთ, იქნებ აფხაზებმა საერთოდ გაგვყარონ ქვეყნიდან და აქ მოიყვანონ, მაგალითად, გერმანელები და ფრანგები. და თუ ამ აზრს შემდგომ განვავითარებთ, შეგვიძლია უცხოეთიდან ჩამოვიყვანოთ სპეციალისტები და ჩავანაცვლოთ ჩვენი არაკომპეტენტური ლიდერები.

ვლადისლავ არძინბას ციტატაზე რუსეთთან ასოცირებული ურთიერთობების შესახებ

მე თვითონ მივიტანე ეს ნაშრომი კრემლში 2002 წელს, როდესაც სურკოვი პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსის მოადგილე იყო. ამ მოდელმა იმ დროს მოსკოვში დიდი ინტერესი არ გამოიწვია. მაშინდელი რუსეთი მიზნად ისახავდა აფხაზეთსა და საქართველოს შორის რაიმე სახის ფედერალური ურთიერთობების შექმნას.

ასოცირებული ურთიერთობები არის ურთიერთობა ორ დამოუკიდებელ სახელმწიფოს შორის – დიდსა და პატარას შორის, როდესაც პატარა დამოუკიდებელი სახელმწიფო თავისი ფუნქციების ნაწილს ნებაყოფლობით გადასცემს ბევრად უფრო დიდ სახელმწიფოს. არსებობს პალაუს, მიკრონეზიისა და მარშალის კუნძულების მაგალითი, რომლებიც დაკავშირებულია შეერთებულ შტატებთან. ამავდროულად, ეს ქვეყნები დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად რჩებოდნენ. როგორც კი ისინი დადებდნენ შეთანხმებას, მათ შეეძლოთ მისი გაუქმება. შეერთებული შტატები ახორციელებდა ამ ფუნქციებს, რადგან ეს ქვეყნები მდებარეობენ მის სტრატეგიულ ინტერესთა ზონაში.

საგარეო საქმეთა მინისტრის, ინალ არძინბას მიერ მოყვანილი წერილის პუნქტებს თუ წაიკითხავთ, ზოგადად ეს დღის წესრიგი შესრულებულია. მოსკოვმა აღიარა აფხაზეთი, აქ რუსული სამხედრო ბაზაა, ჩვენ რუბლის ზონაში ვართ. სინამდვილეში, ეს არის დიდი სახელმწიფოს მცირეზე მფარველობის მოდელი. ეს დღის წესრიგი, რომელზეც მინისტრი საუბრობს, უკვე განხორციელდა.

როგორ გაჩნდა ასოცირებული ურთიერთობების იდეა? ჩვენ ხომ ეს დავიწყეთ 1992 წლის 3 სექტემბერს, ომის დასაწყისში, მოსკოვში დოკუმენტის ხელმოწერით, რომლის მიხედვითაც ჩვენ ვაღიარეთ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა? შემდეგ, ფრონტზე ჩვენი გამარჯვებების შემდეგ, 1993 წლის 27 ივლისს, ჩვენ ხელი მოვაწერეთ სულ სხვა დოკუმენტს, რომელშიც საუბარი იყო აფხაზეთის სახელმწიფოებრიობის გარანტიებზე და ის გახდა კონფლიქტის მხარე.

მეორეც, ჩვენი სახელმწიფოს სამხედრო და დიპლომატიური წარმატებების წყალობით, სიტუაცია რადიკალურად შეიცვალა – ჩვენ გავხდით კონფლიქტის მხარე. 3 სექტემბერს გამოუვალი მდგომარეობა ჩანდა. ახლა ეს ასე არ არის, რადგან ბევრ პერსპექტივას შეიცავს, უბრალოდ ჩვენ ის უნდა გამოვიყენოთ, რასაც ჩვენი ხელისუფლება არ აკეთებს.

შემდეგი იყო 1994 წლის 4 აპრილით დათარიღებული განცხადება ქართულ-აფხაზური კონფლიქტის მოგვარების ღონისძიებების შესახებ. აქ საუბარი იყო უფლებამოსილების ურთიერთ დელეგირებაზე. და მას უნდა შეექმნა საკავშირო სახელმწიფო ზენაციონალური ორგანოებით. ზოგადად, იმ წლებში განიხილებოდა სხვადასხვა ვარიანტები – საერთო სახელმწიფოს შექმნაზე, საკავშირო სახელმწიფოზე, კონფედერაციაზე და ა.შ. შემდეგ ეს შეთანხმება ქართველებმა დატოვეს და 1999 წელს მივიღეთ სახელმწიფო დამოუკიდებლობის აქტი და განვაცხადეთ, რომ აღარ ვაწარმოებდით მოლაპარაკებებს ჩვენი სტატუსის შესახებ.

და ამის შემდეგ გაჩნდა ასოცირებული ურთიერთობების იდეა.