ჩეგემსკაია პრავდას რედაქტორმა ინალ ხაშიგი აფხაზეთის პრეზიდენტის ერთ-ერთ კანდიდატს ოლეგ ბარციცს ესაუბრა.

თემები, რომლებიც წამოიჭრა პრეზიდენტობის კანდიდატ ოლეგ ბარციტსთან საუბარში:

• რატომ გადაწყვიტე საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა?
• ძალაუფლების, ფულის და გავლენის შერწყმის ფენომენის შესახებ აფხაზურ რეალობაში. ორი ბანაკი – ორი ფინანსური ჯგუფი და როგორ უნდა გამოვიდეთ ამ მოჯადოებული წრიდან;
• ყოფილ პრემიერ-მინისტრ ალექსანდრე ანქვაბთან ურთიერთობის შესახებ და რატომ არიან ისინი ახლა სხვადასხვა გუნდში;
• ოთხი პრეზიდენტის დროს მთავრობაში მუშაობის გამოცდილებაზე დაყრდნობით, ქვეყნის საკადრო პოტენციალის განხილვა.
• ქვეყნის ადამიანური რესურსების პოტენციალის რეფლექსია;
• როგორ გამოვიდეს აფხაზეთი ენერგეტიკული კრიზისიდან;
• რუსეთთან ურთიერთობების დამყარება. რამ გამოიწვია კრიზისი და შესაძლებელია თუ არა გადატვირთვა?
• რუსეთთან სამხედრო თანამშრომლობის განვითარების აუცილებლობა საკუთარი უსაფრთხოების განმტკიცების მიზნით.
• შევთავაზოთ რუსეთს აფხაზეთში სრულფასოვანი საზღვაო ბაზის განთავსება, რაც მას საშუალებას მისცემს გააკონტროლოს აღმოსავლეთ შავი ზღვის რეგიონი, მათ შორის საქართველოს პორტები ფოთი და ბათუმი.

ინალ  ხაშიგი: გამარჯობა,  ეთერშია  „ჩეგემსკაია პრავდა“. საპრეზიდენტო არჩევნები აქტიურ ფაზაშიადა რა თქმა უნდა ჩვენ დღეს ამის შესახებ ვსაუბრებთ. დღეს ჩვენი სტუმარია  ხუთი კანდიდატიდან ერთ-ერთი – ოლეგ ბარციცი.

ოლეგ, საღამო მშვიდობისა. მე და შენ 40 წელია ვიცნობთ ერთმანეთს – ერთად ვსწავლობდით და ვმეგობრობთ. მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ყველაფერზე ერთნაირი შეხედულებები გვაქვს.  ზოგჯერ ცხოვრებას სხვადასხვანაირად ვუყურებთ, მაგრამ  ხშირად ჩვენი მოსაზრებები ერთმანეთს ემთხვევა. თუმცა, დღეს ჩვენ საჯაროდ ვისაუბრებთ.

ჩემი შესავალი საკმაოდ გრძელი აღმოჩნდა, მაგრამ დავიწყებ კითხვით: რატომ გადაწყვიტეთ მოულოდნელად მონაწილეობა ამ არჩევნებში? ვითარება რთულია: ერთი მხრივ, სერიოზული პრობლემებია აფხაზური საზოგადოების წინაშე, მეორე მხრივ კი, წლების განმავლობაში პოლიტიკურ ველზე ჩამოყალიბდა ორი ბანაკი, რომლებიც ერთმანეთს ცვლიან და ამძიმებენ კრიზისს მისი მოგვარების გარეშე.

ახლა ვაკვირდები ამომრჩევლებთან შეხვედრებს და ვხედავ, როგორ არის კონცენტრირებული ძალები ამ ბანაკებში. რატომ გადაწყვიტე ახლა კენჭისყრა, როცა არც ერთ მათგანს არ წარმოადგენ?

ოლეგ ბარციცი:  მოგესალმებით! თქვენი შეკითხვა უკვე ნაწილობრივ შეიცავს პასუხს. აფხაზეთი ახლა საარჩევნო კამპანიის შუაშია. კიდევ ერთხელ ვხედავთ სასტიკ პოლიტიკურ კონკურენციას ორ მთავარ ბანაკს შორის:  ხელისუფლებისა და ოპოზიციას შორის.  ეს ყველაფერი მეორდება არჩევნებიდან არჩევნებამდე.

მკვეთრი რიტორიკა, დაძაბულობა, კონფლიქტები – ახალი არაფერია. მკითხე  თუ  რატომ ახლა.   არა მგონია, რომ ჩემი გადაწყვეტილება  მოულოდნელი იყო. ჯერ კიდევ 2009 წელს,  ჩემს მეგობართან და თანამოაზრე ოლეგ არშბასთან ერთად,  ვიცე-პრეზიდენტობის კანდიდატად ვმონაწილეობდი საპრეზიდენტო არჩევნებში.

ის დღესაც ჩვენს გუნდშია და თანამშრომლებსა და თანამოაზრეებს შორის მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს. ამიტომ, პოლიტიკაში ახალბედად თავს ვერ მივიჩნევ. მეტიც, მე პირადად ვიცნობ აფხაზეთის პოლიტიკურ და სახელმწიფო სისტემას. უკვე რამდენიმე ათეული წელია ამ სფეროში ვარ. რაც შეეხება ჩემი წარდგენის მიზეზებს, ისინი დაკავშირებულია იმასთან, რომ ბოლო ოცი წლის განმავლობაში პოლიტიკურ ასპარეზზე უცვლელად იყო ორი ბანაკი.

ისინი ერთმანეთს ცვლიან, მაგრამ კონცეპტუალურად ცოტა განსხვავებაა. პოლიტიკური ცხოვრება დაემსგავსა „პორტრეტების“ დაპირისპირებას: ერთი ბანაკი კონკრეტულ სახესთან ასოცირდება, მეორე – სხვა სახეებთან. მათ შორის ფუნდამენტური განსხვავებები არ არსებობს. კრიზისულ მომენტებში ოპონენტების წინააღმდეგ  მკაცრი რიტორიკაა, მაგრამ ეს არ ცვლის არსს. მიმდინარე კრიზისის დეტონატორი იყო ასლან ბჟანიას გუნდის მიერ შემოთავაზებული ინიციატივები. ამ სიახლეებმა საზოგადოებაში და პოლიტიკურ ელიტაში მწვავე დებატები გამოიწვია.

მართალი გითხრათ, თავიდანვე მივხვდი, რომ ამ ეტაპზე ასეთი ნაბიჯები მიუღებელი იყო და ამაზე ვსაუბრობდი.  მშვიდად, ისტერიის გარეშე განვმარტე, არგუმენტები მოვიყვანე, რომლებიც ზედაპირზე დევს. ხანგრძლივმა პოლიტიკურმა დაპირისპირებამ მოქალაქეებში ცვლილებების შესაძლებლობის მიმართ

აპათია და ურწმუნოება   გამოიწვია.  მეორეს მხრივ, ჩვენი საზოგადოება კვლავ ინარჩუნებს სწრაფვას და მზადაა საბედისწერო მომენტებში აქტიურობა გამოავლინოს.

უკვე მეორე და მესამე წელს ადამიანები იწყებენ ერთმანეთისთვის თავის  არიდებას. არის თუ არა გზა ამ სისტემის შეცვლისა და წლების განმავლობაში ჩამოყალიბებული დამოკიდებულების დასაძლევად?

ოლეგ ბარციცი: ჩვენ ვიცით, როგორ მუშაობს ჩვენი პოლიტიკური რეალობა. როდესაც მოდის ახალი პოლიტიკური გუნდი, განსაკუთრებით ხელისუფლების ვადამდელ  ცვლილებასთან დაკავშირებულ პერიოდებში, რაც უკვე მესამედ ხდება აფხაზეთში, იგივე პრობლემების წინაშე ვდგავართ.

ეს მწვავე ფაზები, რომელსაც თან ახლავს, ასე ვთქვათ, „ ქუჩის  დემოკრატიის“ გამოვლინებები, გარდაუვლად გადაიქცევა ლეგიტიმურ კალაპოტში  დაბრუნების აუცილებლობაში. გამარჯვებული კანდიდატი აღმოჩნდება თავისი მხარდამჭერების გარემოცვაში, რომლებმაც კონფლიქტის მწვავე ფაზაში „გადაწერეს ვექსილი“.

ეს ადამიანები იწყებენ  მინისტრების პორტფელების, ადმინისტრაციის ხელმძღვანელის თანამდებობების, სხვადასხვა კონტრაქტებისა თუ კრედიტების მოთხოვნას. გუნდის ფორმირება ხდება არა ცოდნის, კომპეტენციის ან გამოცდილების პრინციპების მიხედვით, არამედ პირადი ლოიალობის ან გარკვეული პოლიტიკური ჯგუფისადმი კუთვნილების კრიტერიუმით. ყველა საუბრობს საზოგადოების გაერთიანების აუცილებლობაზე, მაგრამ პრაქტიკაში ეს მხოლოდ დეკლარაციად რჩება. ამიტომ მე და ჩემმა თანამოაზრეებმა გადავწყვიტეთ პრაქტიკული ნაბიჯი გადაგვედგა.

ჩვენ დარწმუნებული ვართ, რომ გაერთიანება შეუძლებელია იმ მმართველების  არჩევის გარეშე, რომლებიც ნამდვილად იმსახურებენ თავიანთ თანამდებობებს. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ გვაქვს „სათადარიგოთა გრძელი სკამი“, გვყავს კომპეტენტური და გამოცდილი ხალხი კარგი ცოდნით, მაგრამ ბევრი მათგანი პროცესის მიღმა რჩება. მე და ჩემი კოლეგები მივედით დასკვნამდე, რომ პოლიტიკური კუთვნილება და წარმომავლობა აბსოლუტურად უმნიშვნელოა. მაგალითად, მე ვასოცირდები სერგეი ბაღაფშის და ალექსანდრე ანქვაბის გუნდთან, მიუხედავად იმისა, ექვსი წელი ვიმუშავე რაულ ხაჯიმბას მთავრობაში. ამ პერიოდის არ მრცხვენია და ღირსეულად მიმაჩნია.

ადგურ კაკობა სხვა გუნდს ეკუთვნოდა, ის განათლების მინისტრი იყო ხაჯიმბას მთავრობაში. ჩვენ არ გვაინტერესებს ვინ ვის მისცა ხმა და რომელ კანდიდატს დაუჭირეს მხარი. მხოლოდ ერთი რამ არის მნიშვნელოვანი: კომპეტენცია, პასუხისმგებლობა და ქვეყნის სასიკეთოდ მუშაობის სურვილი, პირად ინტერესებზე უარის თქმა. ჩვენ გვესმის, რომ ეს რთული ამოცანაა, მაგრამ აუცილებელია. პირადი მაგალითები არ არის საკმარისი; სწორი მიმართულება უნდა დავისახოთ. საზოგადოების გაერთიანება ხვალვე არ მოხდება, მაგრამ ჩვენ მაინც დავიწყებთ ამ მიმართულებით სვლას. თუ ჩვენ დავაყენებთ სწორ ვექტორს, ისინი, ვინც ჩვენს შემდეგ მოვა, შეძლებენ ამ გზის დასრულებას. ჩვენნაირი პატარა ქვეყნისთვის, შეზღუდული რესურსებითა და მოსახლეობით ეს  გადარჩენის საკითხია. გამოწვევებითა და საფრთხეებით სავსე თანამედროვე სამყაროში ერის ერთიანობა ხდება მისი განვითარების გასაღები.

ინალ ხაშიგი: ეს მნიშვნელოვანი თემაა, ჩვენ მას დავუბრუნდებით. მაგრამ ახლა მინდა გავაგრძელო შიდა პოლიტიკაზე საუბარი. გასულ არჩევნებზე თქვენ ოლეგ არშბასთან ერთად იყრიდით კენჭს, შტაბს კი ალექსანდრე ანქვაბი ხელმძღვანელობდა. საზოგადოება ჯერ კიდევ განიხილავს ამას და ამტკიცებს, რომ თქვენ  მან  „შეგქმნათ“ . თუმცა, ანქვაბი ახლა სხვა კანდიდატს უჭერს მხარს. ჩემთვის გასაგებია სიტუაცია, მაგრამ მსურს თავად ახსნათ. გარდა ამისა, თქვენ იყავით იმ რამდენიმე მაღალჩინოსანთაგანი, ვინც ღიად გამოხატა საკუთარი პოზიცია აპარტამენტებისა და საინვესტიციო შეთანხმებების  საკითხებზე. ეს არ დაემთხვა ასლან ბჟანიასა და ალექსანდრე ანქვაბის გუნდის პოზიციას. მინდა დამატებითი უფრო მკაფიოდ განმარტო.

ოლეგ ბარციცი:  ვფიქრობ, ეს ორ კითხვად უნდა გავყოთ. რაც შეეხება ალექსანდრე ანქვაბს, ყველამ იცის, რომ დღეს ის სხვა კანდიდატს უჭერს მხარს და მის  შტაბს ხელმძღვანელობს. დიახ, ყველამ იცის, რომ ალექსანდრე ანქვაბი აქტიურად უჭერს მხარს ერთ-ერთ კანდიდატს და ეს ნამდვილად არ ვარ მე. მე და ჩემმა გუნდმა გადავწყვიტეთ ჩვენი გზით ვიაროთ, ყველა შესაძლო შედეგით. ალექსანდრე ანქვაბს აქვს ყველა მორალური და კანონიერი უფლება მხარი დაუჭიროს იმას, ვისაც საჭიროდ ჩათვლის. რაც შეეხება ამ  საუბრებ, რომელიც აქტიურად განიხილება, არ ვიცი, რა მიზნებს ისახავს – შესაძლოა, განსხვავებულს, მხარეების მიხედვით. მაგრამ ჩვენს გუნდში ყველაფერი ნათელია: ჩვენს უკან არავინ დგას, არავინ გვაძალებდა და არც ინიციატივა გამოუთქვამს.  პირიქით, ჩვენ ეს გავაკეთეთ, მიუხედავად სხვადასხვა მოსაზრებებისა. ამასთან, არასდროს დაგვიმალავს, რომ თუ აფხაზეთის პოლიტიკურ ასპარეზზე დიდი ხნის განმავლობაში  მყოფმა გამოცდილმა პოლიტიკოსმა თუ მმართველმა  ჩვენი მხარდაჭერა მოისურვა, ჩვენ მხოლოდ მოხარული ვიქნებით. მაგრამ რეალობა ისაა, რომ თითოეულ მათგანს – ალექსანდრე ანქვაბსაც და რაულ ხაჯიმბასაც – ჰყავს საკუთარი კანდიდატები და ეს ნამდვილად არ ვართ ჩვენ.

მე ვერ ვხედავ ამ თემაზე ყურადღების გამახვილების აზრს, მაგრამ მესმის, რატომ განიხილება ეს თემა. ჩვენ ავირჩიეთ ჩვენი გზა და პირადად მე ძალიან მახარებს, რომ ჩვენ დამოუკიდებლლად მივდივართ. შეიძლება მოვიგოთ, შეიძლება წავაგოთ, მაგრამ ეს არ არის დასასრული. ჩვენ ვაკეთებთ იმას, რისიც გვჯერა, რომ სწორი, სამართლიანი და მომგებიანია გრძელვადიან პერსპექტივაში. ამის უკან მეორე და მესამე განზრახვა არ დგას, თუმცა ვიღაცებისთვის ხელსაყრელია საკითხის სხვაგვარად წარმოჩენა.

ინალ ხაშიგი. თქვენ უკვე თქვით, რომ მუშაობდით თითქმის ყველასთან: სერგეი ბაღაფშის, ალექსანდრე ანქვაბის და რაულ ხაჯიმბას დროს. თქვენ ასევე ისაუბრეთ აფხაზური ბიუროკრატიის საკადრო მახასიათებლებზე, სადაც მთავარი კრიტერიუმი უნდა იყოს პროფესიონალიზმი, ცოდნა და გამოცდილება. ჩვენი ერის მასშტაბის გათვალისწინებით, ვფიქრობ, რთულია ერთი ჯგუფის წარმომადგენლებისგან სრული გუნდის შექმნა. შენს გუნდსაც ვუყურებ და  სრულფასოვან გუნდს ვერ ვხედავ. ყველას აქვს დაახლოებით იგივე სიტუაცია: ადვილი არ არის ჭეშმარიტად კომპეტენტური ადამიანების პოვნა. შეგიძლიათ დაასახელოთ ისინი, ვისაც პროფესიონალ მენეჯერებად თვლით, ვისთან ერთადაც გიმუშავიათ ან საქმეში გინახავთ?

ოლეგ ბარციცი:  ეს საიდუმლო არ არის. ჩვენი პოლიტიკური რიტორიკა ხშირად ავრცელებს მითს, რომ ერთ ბანაკში ყველა გამორჩეულად ნიჭიერი, პატიოსანი და თავდაუზოგავია, მეორეში კი მხოლოდ უნიჭო და კორუმპირებული ხალხია.

ჩვენ მშვენივრად გვესმის, რომ ეს ასე არ არის. ორივე ბანაკში დაახლოებით თანაბარი რაოდენობითაა კარგი და ცუდი ადამიანი. ხელისუფლებაში მუშაობის 19 წლის განმავლობაში მინახავს სხვადასხვა პოლიტიკური გუნდი. და თითოეული პრეზიდენტის ქვეშ იყვნენ ადამიანები, რომლებმაც ჩემზე შთაბეჭდილება მოახდინეს თავიანთი საქმიანობით. ეს არ არის დამოკიდებული მათ პოლიტიკურ ორიენტაციაზე. თუ კონკრეტულ სახელებზე ვსაუბრობთ, მაშინ, მაგალითად, დაურ კარმაზინა არის დიდი პოტენციალის მქონე ადამიანი, რომელიც, სამწუხაროდ, არ არის დაფასებული ჩვენს მართვის სისტემაში. მისმა მუშაობამ გადასახადების მინისტრად ღირსეული შედეგი აჩვენა. ბესლან ბარათელია, ეკონომიკაში ძალიან ვაფასებ ანა  ადლეიბას პროფესიონალიზმს. საერთაშორისო პოლიტიკაში – ვიაჩესლავ  ჩირიკბა და ირაკლი ხინტბა. ახალგაზრდა მენეჯერებს შორის მინდა გამოვყო კან ტანია, ნიჭიერი  სპეციალისტი. თუ ვსაუბრობთ საგანგებო სიტუაციების სამინისტროზე, მაშინ ლევ  კვიცინია არის ადამიანი, რომელიც ნამდვილად თავის ადგილზე დგას. პარლამენტში ასევე არიან ნიჭიერი და პასუხისმგებლიანი ადამიანები. მაგალითად, სპიკერი ლაშა აშუბა, დეპუტატი ინარ გიცბა. მწვავე პოლიტიკურ მომენტებში ჩვენი პარლამენტი ხშირად ხდება ანტიკრიზისული ინსტიტუტი. რეგიონის ლიდერებსა და ვიცე-მერებს შორის ასევე შეგიძლიათ ნახოთ შესაფერისი ხალხი. მაგალითად, ასტამურ აშუბა არის ადამიანი, რომელიც თავის გარშემო ქმნის ეფექტურობის ატმოსფეროს. დარწმუნებული ვარ, თუ შევწყვეტთ პროფესიონალთა პოლიტიკურ ბანაკებად დაყოფას და ობიექტურად მივუდგებით საკადრო პოლიტიკას, ჩვენ შევძლებთ  შევქმნათ  ბრძოლისუნარიანი მთავრობა. დიპლომატებს შორის არ შეიძლება არ აღინიშნოს იგორ  ახბა, რომელსაც ჩვენი დიპლომატიის ერთ-ერთ პატრიარქად ვთვლი. მისი  საქმიანობა ყოველთვის გამოირჩევა პროფესიონალიზმით.  ჩვენს ბიზნესმენებს შორისაც არიან ღირსეული მენეჯერები. მაგალითად, ასტამურ  გაგულია წარმატებული ლიდერია, რომლის საქმიანობაც პატივისცემას იმსახურებს. აფხაზეთში კადრების დეფიციტი არ არის. მთავარია, შეწყდეს პროფესიონალების პოლიტიკურ გინდებად დაყოფა  და მათი ნიჭი  ქვეყნის სასიკეთოდ გამოვიყენოთ.

ინალ ხაშიგი: ენერგეტიკის  პრობლემა, რა თქმა უნდა, ერთ-ერთი რთული ამოცანაა.  ჩვენ  იძულებულნი ვართ გადაცემის ჩაწერის დროც გრაფიკიდან გამომდინარე შევარჩიოთ.  ზამთარში, რა თქმა უნდა, ეს საკითხი განსაკუთრებით მწვავედ დგას, მაგრამ სეზონის დასრულებასთან ერთად, ჩვეულებისამებრ, მომავალ ზამთრამდე დავივიწყებთ. თუმცა პრობლემები არ ქრება. ენერგეტიკა უკვე გახდა არა მხოლოდ შიდა, არამედ საგარეო პოლიტიკური ფაქტორიც. როგორ ფიქრობთ, როგორ შეიძლება ამ პრობლემის მოგვარება?

ოლეგ ბარციცი: ენერგეტიკის სექტორში ვითარება მართლაც ჩიხშია.  ყველაფერს რომ თავისი სახელი დავარქვათ, ჩვენი ენერგეტიკის სექტორი სისტემურ კრიზისშია. ძირითადი საშუალებების, გადამცემი სისტემებისა და აღჭურვილობის ცვეთა არ გვაძლევს საშუალებას ეფექტურად გამოვიყენოთ ისიც კი, რაც გვაქვს. ერთადერთი მნიშვნელოვანი ენერგოწარმომქმნელი  ენგურის ჰიდროელექტროსადგურია. თუმცა, ელექტროენერგიის მნიშვნელოვანი ნაწილი გზაში იკარგება ქსელების ცუდი მდგომარეობის გამო. ეს პრობლემები წლების განმავლობაში გროვდებოდა და ინფრასტრუქტურის აღსადგენად რეალური ნაბიჯები არ გადადგმულა. გარდა ამისა, არის გადასახადების აკრეფის პრობლემა. ეს გამოწვეულია იმით, რომ ხალხი მკვეთრად რეაგირებს დისბალანსზე.  ტარიფები იზრდება, მაგრამ მომსახურების ხარისხი დაბალი რჩება. როცა ადამიანს 220 ვოლტის ნაცვლად 120 ვოლტი აქვს და ამის გამო საყოფაცხოვრებო ტექნიკა ფუჭდება, სამართლიანად სვამს კითხვას: რაში უნდა გადაიხადოს? ასეთი გარემოებები ქმნის ნდობის კრიზისს, რომელსაც ამძაფრებს კორუფცია. ჩვენ ძალიან ცოტას ვაკეთებთ ახალი ენერგო ობიექტების შესაქმნელად. ომამდე აფხაზეთში ფუნქციონირებდა 22 მცირე ჰიდროელექტროსადგური; ასეთი სადგურების აღდგენა რომ გამხდარიყო პრიორიტეტი, სხვა სურათი იქნებოდა. მაგალითად, ჩეჩნეთში ვნახე ოთხი პატარა სადგურის კასკადი, რომელიც ბევრ პრობლემას აგვარებს. ჩვენი ჰიდრო პოტენციალით ჩვენ შეგვიძლია განვავითაროთ ასეთი პროექტები. აფხაზეთი  ერთ ფართობზე ჰიდრო რესურსების მიხედვით მეოთხე ადგილს იკავებს.  გარდა მცირე ჰიდროელექტროსადგურებისა, აუცილებელია ელექტროენერგიის  ალტერნატიული წყაროების განვითარება. მაგალითად, ქარის ელექტროსადგურები ბევრ ქვეყანაში დიდი ხანია გამოიყენება და ჩვენ გვაქვს შესაბამისი ლოკაციებიც. კომპანიის სპეციალისტებმა ჩვენს ხეობებში ქარის სიჩქარე გაზომეს და დაადასტურეს, რომ აქაც შესაძლებელია მსგავსი პროექტების განხორციელება.

თუმცა, ასეთი ინიციატივები ხშირად იბლოკება და მიზეზი, ჩემი აზრით, არის ის, რომ მმართველები თავიანთ სფეროებს პირად მემკვიდერობად აღიქვამენ და არ არიან დაინტერესებული ცვლილებებით. არის სხვა წინადადებები, როგორიცაა ენერგოქსელების გაყიდვა ინვესტორებისთვის. მე არ ვარ ინვესტიციების წინააღმდეგი, მაგრამ ისინი ორმხრივად მომგებიანი უნდა იყოს.  ვარდლინები, რომლებიც  დაკავშირებულია  ენერგეტიკულ ინფრასტრუქტურასთან, ჩვენი სუვერენიტეტის საფუძველია. ჩვენ უნდა ავირჩიოთ საუკეთესო წინადადებები, რომლებიც მომგებიანი იქნება როგორც ქვეყნისთვის, ასევე ინვესტორისთვის. ვფიქრობ, რომ სახელმწიფო ენერგოდაზოგვის პროგრამა მნიშვნელოვანი ნაბიჯი უნდა იყოს. ამას ძალისხმევა დასჭირდება,  ბევრი ქვეყანა უკვე ამ გზაზეა. თუ სერვისების ხარისხი გაუმჯობესდება და ხალხი რეალურ ცვლილებებს დაინახავს,  ისინი უფრო მზად იქნებიან გადაიხადონ ელექტროენერგიის საფასური. მნიშვნელოვანია კონტროლისა და აღრიცხვის სისტემის დანერგვა. მაგალითად, სახლებში, სადაც მრიცხველებია დამონტაჟებული, გადახდის დონე 95%-ს აღწევს, დანაკარგები კი 30%-ით მცირდება. დღეს ჩვენ გვყავს საკმარისი პროფესიონალები ენერგეტიკის სექტორში, რომლებსაც შეუძლიათ გამოსავლის შეთავაზება. ჩვენ უნდა მივცეთ ამ ადამიანებს დიალოგის  და მუშაობის საშუალება. ექსპერტთა საზოგადოება უნდა გახდეს გადაწყვეტილების მიღების პროცესის ნაწილი. ასეთ სპეციალისტებს ხშირად ვუწევ კონსულტაციას და ისინი ყოველთვის გვთავაზობენ პრაქტიკულ და კარგად გააზრებულ ვარიანტებს.

ინალ ხაშიგი: ენერგეტიკა გასაგებია – ეს არის საკითხი, რომლის მოგვარებაც ( უცბად)  ერთი დარტყმით შეუძლებელია. მაგრამ არის კიდევ ერთი რთული თემა: ჩვენი ურთიერთობა რუსეთთან. ახლა, 15 ნოემბრის შემდეგ წარმოშობილი პოლიტიკური კრიზისების ფონზე და გეოპოლიტიკური გამოწვევების გათვალისწინებით, როგორ უნდა ავაშენოთ выстраивать ეს ურთიერთობები საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ?

 ოლეგ ბარციცი: უპირველეს ყოვლისა, ჩვენ გულწრფელად უნდა ვუპასუხოთ კითხვებს, თუ რატომ ჩნდება გარკვეული პრობლემები რუსეთსა და აფხაზეთს შორის ურთიერთობებში. 

მთავარი მიზეზი, ჩემი აზრით, არის კულუარებში მიღებული დაჩქარებული გადაწყვეტილებია, რომელიც არ განიხილება საზოგადოებასთან, პარლამენტთან და ექსპერტებთან. ასეთი მიდგომები აუცილებლად იწვევს კრიზისებს.

რუსეთი ჩვენი მთავარი სტრატეგიული მოკავშირეა. ეს არის ერთადერთი ქვეყანა, რომელიც ჩვენთვის მინიმუმამდე ამცირებს სამხედრო-პოლიტიკურ რისკებს და მხარს უჭერს სოციალურ-ეკონომიკურ განვითარებას. თუმცა, ასეთი ურთიერთობები მოითხოვს პატიოსნებას, პრაგმატიზმს და პროგნოზირებადობას.

ჩვენ რომ წინასწარ შეგვექმნა ჩვენი დღის წესრიგი და ეტაპობრივად დაგვეახლოვებინა ჩვენი პოზიციები რუს პარტნიორებთან, შეგვეძლო თავიდან აგვეცილებინა ისეთი მწვავე ფაზები, როგორიც ნოემბერში იყო.

რუსი ოფიციალური პირები, რომლებსაც ცოტა ხნის წინ შევხვდი, ამბობენ: „გულახდილად გვითხარით, თუ რამეს  არ ეთანხმებით, მაშინვე გვითხარით, რომ სხვა ვარიანტები შევიმუშაოთ“.  ჩვენ ღიად და პრაგმატულად უნდა განვიხილოთ ჩვენი პრიორიტეტები და შიშები. ეს ხელს შეუწყობს, რომ  ჩვენი თანამშრომლობა  უფრო დინამიური და ურთიერთსასარგებლო გახდეს. ჩვენზე მეტად არავინ იზრუნებს ჩვენზე. ამიტომ, მნიშვნელოვანია რუსეთთან გულწრფელი და პროფესიული დიალოგის წარმოება.

აფხაზეთსა და რუსეთს აკავშირებს არა მხოლოდ სამოკავშირეო და პარტნიორული ხელშეკრულებები, არამედ ადამიანური, კულტურული და ჰუმანიტარული კავშირები. დარწმუნებული ვარ, რომ აფხაზეთის განვითარება მხოლოდ რუსეთთან თანამშრომლობითაა შესაძლებელი. სხვა პერსპექტივა არ გვაქვს.

ინალ ხაშიგი: სრულიად გეთანხმები.

ოლეგ ბარციცი: რუსებისა და აფხაზების საზოგადოებრივ ცნობიერებაში არაფერი შეცვლილა. ჩვენ კვლავ აღვიქვამთ ერთმანეთს, როგორც პარტნიორებს და მეგობრებს.

ასეც გაგრძელდება. აშკარაა, რომ ჩინოვნიკების შეცდომები გამოსწორებას საჭიროებს. ზუსტდა ამ მიმართულებით უნდა ვიმოძრაოთ

რაც შეეხება უსაფრთხოების საკითხებს, ეს ძალიან მნიშვნელოვანი თემაა. დღევანდელ პირობებში მისი მნიშვნელობა სწრაფად იზრდება, განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, თუ რა ხდება სამხრეთ კავკასიის რეგიონში. ჩვენ ვხედავთ ტექტონიკურ ძვრებს, რომელთა პროგნოზირება ბოლო დრომდე რთული იყო.

ვინ წარმოიდგენდა, რომ ერევანი და ვაშინგტონი სტრატეგიული პარტნიორობის შეთანხმებას მოაწერდნენ ხელს? ესაშშ-ს უხსნის სომხეთში დასაყრდენის შესაძლებლობას, რამაც გრძელვადიან პერსპექტივაში შეიძლება გამოიწვიოს რუსული ბაზების ამერიკული ბაზებით ჩანაცვლება. საქართველოშიც არაპროგნოზირებადი ვითარება რჩება. რუსეთთან ურთიერთობის გაუმჯობესების სურვილის შესახებ განცხადებების მიუხედავად, საქართველოს პრიორიტეტები უცვლელი რჩება: აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თავის კონტროლის ქვეშ დაბრუნება და ევროატლანტიკური კურსის შენარჩუნება.

რეგიონში ნატო-სა და შეერთებული შტატების გაძლიერებული აქტივობა, ასევე თურქეთსა და აზერბაიჯანს შორის თანამშრომლობის გაძლიერება ხდება. ეს ყველაფერი ჩვენს გვერდით ხდება.  მაგალითად, ნატოს უდიდესი ბაზის მშენებლობა რუმინეთში. ამ პირობებში გამოწვევებისა და საფრთხეების წინაშე მყოფი რუსეთი ყურადღებით აკვირდება სიტუაციის განვითარებას.

აფხაზეთი ვერ დადგება  გვერდზე და  ვერ იმედოვნებს, რომ პრობლემები თავისთავად მოგვარდება. ჩვენ უნდა განვავითაროთ სამხედრო თანამშრომლობა რუსეთთან და გავაძლიეროთ საკუთარი უსაფრთხოება. რეგიონის უსაფრთხოების არქიტექტურა კოლოსალურ ცვლილებებს განიცდის და ჩვენ მზად უნდა ვიყოთ ამისათვის.

მე მჯერა, რომ აფხაზეთს შეუძლია შესთავაზოს რუსეთს შავი ზღვის ფლოტის სრულფასოვანი საზღვაო ბაზის განთავსება ჩვენი ქვეყნის აღმოსავლეთ საზღვრებთან.  დიახ, ჩვენ გვაქვს ბაზა ოჩამჩირის რაიონში, მაგრამ სრულფასოვან ბაზას შეუძლია მნიშვნელოვნად გაზარდოს სტაბილურობა და უსაფრთხოება რეგიონში.

ეს მომგებიანი იქნებოდა არა მხოლოდ აფხაზეთისთვის, არამედ რუსეთისთვისაც, რაც მას საშუალებას მისცემს უფრო ეფექტურად აკონტროლოს აღმოსავლეთ შავი ზღვის რეგიონი, მათ შორის საქართველოს პორტები ფოთი და ბათუმი. ეს ინიციატივა სრულად შეესაბამება რუსეთის საზღვაო დოქტრინას, რომელიც მიღებულ იქნა 2022 წელს.

აფხაზეთს, თავისი გრძელი სანაპირო ზოლით – 218 კილომეტრით, რაც მნიშვნელოვნად აღემატება საქართველოსას – შეუძლია გადამწყვეტი როლი ითამაშოს შავი ზღვის რეგიონში უსაფრთხოების განმტკიცებაში. საქართველოსა და ნატოს ერთობლივი წვრთნები, რომელიც 2025 წლის მაისშია დაგეგმილი, მხოლოდ ადასტურებს მსგავსი ინიციატივების აქტუალურობას.

ჩვენ უნდა ვიყოთ რუსეთისთვის სანდო და პროგნოზირებადი პარტნიორი. ეს არა მხოლოდ ჩვენი უსაფრთხოების ინტერესებშია,  არამედ რეგიონის სტაბილურობის ინტერესებშიც.

ინალ ხაშიგი: ვფიქრობ, ჩვენ გავაგრძელებთ ამ თემების განხილვას სხვა პლათფორმებზეც. მომავალზე, პერსპექტივებზე და არსებულ პრობლემებზე პრეზიდენტობის კანდიდატ ოლეგ ბარციცს ვესაუბრეთ. ოლეგ, წარმატებებს გისურვებთ.იმედია მშვიდად ჩაივლის არჩევნები. და შესაძლოა, ოდესღაც აფხაზეთის პოლიტიკაში ზაზუნას  დღე დასრულდეს და ჩვენ განვითარებაზე გადავიდეთ. ნახვამდის.