სტატია თავდაპირველად გამოქვეყნდა ეხო კავკაზას ვებგვერდზე. სტატიის ტექსტი და ტერმინოლოგია გადმოტანილია ცვლილებების გარეშე. ყველა უფლება ეკუთვნის ეხო კავკაზას. გამოქვეყნების თარიღი: 2024 წლის 29 აგვისტო
აფხაზეთში დაწყებული პოლიტიკური სეზონის მთავარი თემა, რომელიც ტრადიციულად ცვლის ტურისტულ სეზონს, როგორც ჩანს, თვითგამოცხადებული რესპუბლიკის ამჟამინდელი მეთაურის, ასლან ბჟანიასა და მოსკოვის ურთიერთობაა. აფხაზური ტელეგრამის არხები დღეს რუსეთ-აფხაზური „სამთავრობათაშორისო კომისიის“ (IPC) სხდომის ჩაშლასა და რუსული დაფინანსების გაყინვის შესახებ წერენ. რა უნდა კრემლს აფხაზეთის ლიდერისგან?
აფხაზური ბლოგოსფერო სავსეა ჭორებით კრემლის ოფიციალურ პირებსა და აფხაზეთის ხელისუფლებას შორის ძლიერი განხეთქილების შესახებ. ტელეგრამის არხი “აფხაზეთის კომპასი“, თავის წყაროებზე დაყრდნობით წერს სილის გაწვნის შესახებ, რომელიც ასლან ბჟანიამ, სავარაუდოდ, რუსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში მიიღო აფხაზეთში კრემლის გეგმების წარუმატებლობის გამო.
„როგორც ვიცით, რუსეთის პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში, კურატორებმა გამოიყენეს ბჟანიას საქმიანობის აღწერის ძალიან კონკრეტული სიტყვა: მარცხი. ზუსტად ასე ახასიათებდა მოსკოვი ცერემონიის გარეშე ბჟანიას პრეზიდენტობას.
საუბარი მკაცრი იყო, იმედგაცრუება აშკარა. კრემლში, როგორც ჩანს, საბოლოოდ მიხვდნენ, რა გადაწყვეტილებას მიიღებენ ბჟანიასთან დაკავშირებით. გადაწყვეტილება, რომელიც, სამწუხაროდ, მას არ მოეწონება. რუსეთი დაიღალა მუდმივი ტყუილებით, ცარიელი დაპირებებით – იქ ყველამ უკვე დიდი ხანია დაინახა დისონანსი დედამიწაზე არსებულ ცნობებისა და რეალობას შორის.
არხის წყარო საუბრობს რუსული მხარის უარზე რუსეთ-აფხაზური მორიგი შეხვედრის ჩატარების შესახებ.
სოციალური ქსელების აფხაზ მომხმარებლებსა და ჟურნალისტებს აინტერესებთ, რამდენად შეესაბამება რეალობას აღნიშნული სურათი. რუს კურატორებსა და აფხაზეთის ხელისუფლებას შორის უთანხმოების სასარგებლოდ მეტყველებს ფაქტები, გარდა IPC-ის შეხვედრის გაუქმებისა.
რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ვებ-გვერდის განყოფილებაში „აფხაზეთის რესპუბლიკის“ უახლესი გზავნილი ემთხვევა აგვისტოს ომის 16 წლისთავს და ხელს აწერს დეპარტამენტის ოფიციალური წარმომადგენელი მარია ზახაროვა.
რატომ არ მოსწონს კრემლს აფხაზეთის პრეზიდენტი? დღეს ამ კითხვაზე პასუხის საზოგადოებისთვის წარდგენას ცდილობდა კიდევ ერთი ტელეგრამის არხი, “სოხუმის ლამპარი“, რომელიც ესაუბრებოდა „მოსკოვსა და სოხუმში მაღალ თანამდებობებზე მყოფ ადამიანებს“.
სურათი ასეთია:
„რუსებმა არაერთხელ მიანიშნეს და ღიად თქვეს კიდეც, რომ არ არიან კმაყოფილი, რბილად რომ ვთქვათ, ორ ქვეყანას შორის მიღწეული შეთანხმებების მიმართ არასავალდებულო დამოკიდებულებით, რასაც აფხაზეთის რესპუბლიკის ხელისუფლება ავლენს.
ახლა კი ამ უკმაყოფილებამ დუღილს მიაღწია. ფაქტობრივად, რუსული მხარე იძულებული გახდა, ჩვენს ხელისუფლებას ულტიმატუმით დალაპარაკებოდა: ან აღებული ვალდებულებები (ნებაყოფლობით) შეესრულებინა, ან მოსკოვი წყვეტს დაფინანსებას.
2024 წლის 1 აგვისტოდან რუსეთის ფედერაციამ უკვე შეაჩერა აფხაზეთის სახელმწიფო თანამშრომლებისთვის 170 მილიონი რუბლის ოდენობის ანაზღაურების პროგრამის თანადაფინანსება. თუ სიტუაცია არ შეიცვლება, მაშინ შემდეგი ნაბიჯი იქნება რუსული ქსელებიდან აფხაზეთში ელექტროენერგიის გადარიცხვის გადახდების ანაზღაურების გაუქმება“.
არხის ავტორები თვლიან იმ ვალდებულებებს, რომლებიც აფხაზეთის ხელისუფლებამ აიღო. სია ცნობილია: კანონი უცხოელი ინვესტორების, ბინების, „უცხოური აგენტების შესახებ“… ამავდროულად, ავტორები ამატებენ თავიანთ კომენტარებს, რომლებიც ხსნიან ამ კანონების მიღების აუცილებლობას – ძალიან პრორუსულ ჭრილში. მათ არ სჯერათ აფხაზეთის ხელისუფლების, რომ ამ კანონების მიღებამ შეიძლება გამოიწვიოს პოლიტიკური კრიზისი და არც ის, რომ აფხაზეთის პარლამენტის დეპუტატები დგანან კრემლის დღის წესრიგის განხორციელების გზაზე.
„მოსკოვში… მართებულად თვლიან, რომ ასეთი მიზეზი სასაცილოა. პრეზიდენტს და მთავრობის მეთაურს აქვთ საკმარისი პოლიტიკური და ადმინისტრაციული წონა, რათა გაიტანონ საჭირო გადაწყვეტილებები პარლამენტში.
ჩვენი წყაროების თანახმად, მოსკოვს კარგად ესმის რესპუბლიკაში არსებული შიდა სიტუაცია და ესმის, რომ კანონების მიღება არ გამოიწვევს რაიმე კატასტროფულ შედეგს, რაზეც ოპოზიცია და პროდასავლური ბლოგერები ყვირიან. პირიქით, საკმაოდ სწრაფად მოხდება კანონების იმპლემენტაცია მოგვცემს ხელშესახებ შედეგებს, რაც დადებითად აისახება აფხაზეთის სოციალურ და ეკონომიკურ მდგომარეობაზე“, – წერს ტელეგრამ არხი.
რასაც არხის ავტორები არ ხსნიან, არის ის, თუ რა არის რუსეთის მხრიდან ასეთი აჩქარების მიზეზები. საბოლოო ჯამში, ასლან ბჟანიას აქვს “რაღაც”, რომ წარუდგინოს კრემლს, როგორც წარმატება – ექვს თვეზე ცოტა მეტი დრო გავიდა მას შემდეგ, რაც ბიჭვინთის სახელმწიფო აგარაკის რუსეთისთვის შეთანხმების რატიფიცირება მოხდა.
ურთიერთობების გაციების მიზეზები ალბათ თბილისში უნდა ვეძებოთ. ამგვარად, “ჩეგემსკაია პრავდას” რედაქტორმა ინალ ხაშიგმა, რომელიც აანალიზებს ვლადიმირ პუტინისგან დამოუკიდებლობის დღეს მილოცვის არარსებობას, ვარაუდობს, რომ კრემლს უბრალოდ არ სურს განცხადების გაკეთება აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთზე, რათა არ გააფუჭოს „ქართული ოცნების“ პოზიცია საპარლამენტო არჩევნების დროს:
„პრეზიდენტმა პუტინმა საერთოდ არ მიულოცა არც აფხაზეთს და არც სამხრეთ ოსეთს დამოუკიდებულბის დღე. არ შეიძლება ითქვას, რომ მან დაივიწყა და პროტოკოლის სამსახურმა მხედველობიდან დაკარგა ორი რესპუბლიკის საერთაშორისო აღიარების დღესასწაული. ასე რომ, ზოგადად, სიტუაციიდან გამომდინარე დაიგეგმა – საპარლამენტო არჩევნებამდე არ აწყენინონ ბიძინა ივანიშვილს და „ქართულ ოცნებას“.
იმაზე, რომ საქართველოს არჩევნების თემა შეიძლება მართლაც იყოს მნიშვნელოვანი რუსეთ-აფხაზეთის დღევანდელ ურთიერთობებში, მიუთითებს მარია ზახაროვას მიერ აგვისტოს ომის წლისთავის კომენტარში გამოყენებული ფორმულირება:
სავსებით შესაძლებელია ვივარაუდოთ, რომ კრემლმა შეიძლება მოითხოვოს უფრო ხელშესახები ჟესტები სოხუმიდან თბილისის მიმართ. ხოლო ასლან ბჟანიასთვის, რომელსაც წინ საპრეზიდენტო არჩევნები აქვს, ასეთი ჟესტები შეიძლება აღმოჩნდეს უკიდურესად პრობლემური, თუ არა ფატალური, პოლიტიკური თვალსაზრისით.